Context

In 2012 hebben het Rijk en provincies afspraken gemaakt over de restauratie van rijksmonumenten en het ruimtelijk beleid voor het erfgoed. Op basis van deze afspraken zijn de rijksmiddelen voor grote restauraties gedecentraliseerd. Wij zetten deze middelen in en zorgen voor cofinanciering met eigen middelen en bijdragen van derden. Eigenaren van gemeentelijke monumenten en karakteristieke panden in beschermde stads- en dorpsgezichten in Overijssel worden met laagrentende leningen ondersteund door het revolverend Cultuurfonds voor Monumenten Overijssel, dat wij samen met het Prins Bernard Cultuurfonds en het Nationaal Restauratiefonds hebben opgericht. Ook de komende jaren verliest een deel van het cultureel erfgoed haar oorspronkelijke functie. Daarom stimuleren wij herbestemming als een belangrijke voorwaarde voor behoud.

Binnen het erfgoedbestel zijn wij verantwoordelijk voor een aantal specifieke taken. Monumentenwacht Overijssel ondersteunt monumenteneigenaren bij (preventief) onderhoud. Het Steunpunt Cultureel Erfgoed Overijssel ondersteunt gemeenten bij het uitvoeren van hun taken op het gebied van monumenten en archeologie. Ook vanwege onze rol als Interbestuurlijk Toezichthouder voor gemeenten op het gebied van monumentenzorg en archeologie vinden wij deze ondersteuning belangrijk. In 1985 respectievelijk 2009 is de verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van deze twee organisaties door het Rijk overgedragen aan de provincie. Tenslotte zorgt Stichting Scholing, Restauratie en Innovatie in de Bouw in Overijssel (RIBO) voor de opleiding van restauratievaklieden. Het is een onderdeel van het landelijk stelsel van restauratie opleidingsprojecten die mede door de provincies worden ondersteund.

Acties

  1. Wij voeren de regeling uit waarmee wij grote restauraties van rijksmonumenten mogelijk maken en stellen deze open voor aanvragen.
  2. Wij maken samen met andere partijen behoud en herbestemming van cultureel erfgoed (inclusief beeldbepalende gebouwen en objecten) mogelijk.
  3. Wij maken prestatie-afspraken met de Monumentenwacht en RIBO over de uit te voeren inspecties van monumenten en de begeleiding van restauratieleerlingen naar relevante opleidingsplekken.
  4. Wij maken prestatie-afspraken met Het Oversticht over de vraaggerichte ondersteuning van gemeenten en monumenteneigenaren.

Toelichting op voortgang

Actie 1: Wij hebben de restauratie van negen projecten mogelijk gemaakt op grond van de regeling 'Restauratie rijksmonumenten'. Dit zijn onder andere een voormalig schoolgebouw, drie orgels, een kerktoren, boerderijen en een dienstwoning op landgoed Twickel. Op de projecten waar de aard van de werkzaamheden dit toeliet, werkten leerlingen uit de restauratiebouw via stichting RIBO mee om ervaring op te doen in het restauratieambacht.

Op 7 december organiseerden wij een inspirerende bijeenkomst voor de eigenaren van projecten waarvoor wij in 2018 subsidie hebben verleend,  zowel op grond van de regeling ‘Restauratie rijksmonumenten’ als de regeling ‘Verhaal van Overijssel’ (prestatie 6.1.3).  Tijdens deze bijeenkomst  wisselden zij projectervaringen uit en deden zij nieuwe ideeën op. De enthousiaste eigenaren presenteerden er hun project, waarbij de diversiteit en de bevlogenheid groot waren.

Actie 2: Medio september is de regeling 'Herbestemming cultureel erfgoed' opengesteld. Zeven projecten zijn met deze regeling mogelijk gemaakt, waaronder de herinrichting van de Michaëlkerk in Zwolle, De Brandschop op Landgoed Herinckhave in Fleringen en Oyfo in Hengelo.

Actie 3: Wij hebben met Monumentenwacht en RIBO afspraken gemaakt over de inspecties van monumenten en de begeleiding van restauratieleerlingen naar opleidingsplekken. In 2018 zijn 925 inspecties uitgevoerd. Monumentenwacht telt per 1 januari 2019 2.503 abonnementen in Overijssel.

Actie 4: Onderdeel van de afspraken die wij met Het Oversticht hebben gemaakt, was het uitvoeren van onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van gemeenten en monumenteneigenaren. Dit onderzoek is in 2018 afgerond en heeft meer zicht op deze behoefte opgeleverd.

Financiën

Resultaatbestemming

Deze wijziging betreft in 2018 aangevraagde subsidie die in 2019 beschikt mag worden.

Wij stellen u voor een bedrag van € 3.000 toe te voegen aan de jaarschijf 2019 van prestatie 6.1.2.

Begrotingswijziging GS

Het saldo van de jaarschijf 2018 is nodig voor het uitvoeren van het cultuurprogramma 2017-2020. Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om een bedrag van € 394.000 te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijf 2019/2020/2021 van prestatie 6.1.2. van de begroting 2019.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Hester Maij

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Statenvoorstel Cultuurbeleid 2017 - 2020 [PS/2016/332 ] (bijbehorend besluit).

Project website:

http://www.overijssel.nl/thema's/cultuur/ & Uitvoeringsprogramma Cultuur 2017-2020