Context

#in de markt - van idee naar business

In dit speelveld zijn de ondernemers aan zet. Zij bepalen of en waarop zij willen innoveren. Wij dagen bedrijven uit en faciliteren kansrijke ondernemers en publiekprivate samenwerkingsverbanden bij innoveren. De intermediairs binnen onze basisinfrastructuur (prestatie 5.3.1) helpen daarbij. Om van idee tot business te komen doorlopen ondernemers verschillende fasen. Binnen iedere fase kan behoefte ontstaan aan kennis, contacten, demonstratie omgevingen, financiën en een eerste opdrachtgever.

Van 2017 – 2019 focussen wij op nieuwe, technologische businesskansen in de (hightech) maakindustrie en belangrijke toepassingsgebieden zoals gezondheidszorg, agrofood en energie. Het is een focus die aansluit bij onze kracht, belangrijke transities als circulaire economie en industrie 4.0, en internationale kansen. ‘Smart & sustainable industries’ en ‘Concepts for a healthy life’ zijn vlaggenschepen waar Overijssel zich met Gelderland internationaal mee onderscheidt. Ons doel is om meer business uit innovatie te genereren (stijging van de omzet uit innovatie) en de Overijsselse industrie slimmer en schoner te maken. In Oost-Nederland is de maakindustrie sterk vertegenwoordigd. Dit biedt kansen voor de ontwikkeling en toepassing van innovatieve en circulaire productiemethoden en nieuwe materialen. Ook het onderwijs moet actief op deze ontwikkeling inspelen, zowel voor het opleiden van jongeren als het om- en bijscholen van werkenden (prestatie 5.2.1).

Daarnaast focussen wij ons op innovatiegericht ontwikkelen voor maatschappelijke opgaven (cq. launching customership). Wij geloven dat een investerende en innoverende overheid van groot belang is voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en voor duurzame groei.

Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is essentieel om het verschil te maken. Voor haar eigen opgaven wil de provincie waar mogelijk optreden als eerste klant voor innovaties. Om voor bedrijven de overgang naar grootschalige implementatie mogelijk te maken en voor de provincie zelf om haar eigen opgaven beter in te vullen. Denk bijvoorbeeld aan opgaven op het gebied van infrastructuur, mobiliteit, herstructurering bedrijventerreinen of natuur.

Acties

  1. Om meer business uit innovatie te generen bevorderen wij: 1. Het organiseren van 150 ontmoetingen / evenementen gerelateerd aan innoveren. Aan deze bijeenkomsten nemen 6.000 deelnemers deel. 2. (Financiële) innovatie ondersteuning en begeleiding van tenminste 300 ondernemingen door partijen in onze basisinfrastructuur. 3. Het ontstaan van tien spin-offs/startups vanuit business development. 4. Proces- en productvernieuwing door 30 innovatievouchers te verstrekken om een haalbaarheidsstudie, experimentele ontwikkeling en/of industrieel onderzoek te realiseren.
  2. Om de Overijsselse industrie slimmer en schoner te maken stimuleren wij, samen met partners, de transitie bij de Overijsselse maakindustrie. Hiervoor zetten wij onze basisinfrastructuur (5.3.1.) en bestaand financieel instrumentarium (risicokapitaal, innovatievouchers, EFRO) in.
  3. Om innovatieve oplossingen voor Overijsselse maatschappelijke opgaven uit te lokken stimuleren wij sterke economische en innovatieve clusters door kennis- en onderwijsinstellingen, industrieel research & developmentafdelingen en bedrijven bij elkaar te brengen. In 2018 steunen we 30 private of publiek-private consortia in de vorm van research and development projecten, open innovatie- en demonstratiecentra.
  4. Om de financiële mismatch voor de innovatiefase weg te nemen (conclusies kapitaalmarktonderzoek 2017) onderzoeken wij met Gelderland of we een financieringsfaciliteit met gunstige rentevoorwaarden kunnen inrichten, en daarvoor een deel van de beschikbare EFRO middelen kunnen inzetten, gecofinancierd met provinciale middelen vanuit #in.
  5. Bedrijven hebben voor ontwikkeling van producten vaak kortstondig behoefte aan dure apparatuur. Tegelijkertijd willen grote bedrijven de bezettingsgraad van hun dure apparaten en machines verhogen. Of willen Open innovatie- of demonstratiecentra graag apparaten en machines aanschaffen, zodat ze voor een grotere groep ondernemers ter beschikking komen. In 2018 voeren we een onderzoek uit hoe we invulling gaan geven aan facility sharing.
  6. Om launching customership te stimuleren: 1. Formuleren wij een innovatieagenda met provinciale innovatievraagstukken waarbij de provincie voornemens is om als launching customer voor regionaal bedrijfsleven op te treden. 2. Ondersteunen wij opdrachtgevers/projectleiders bij minimaal 5 provinciale innovatievraagstukken bij het vormgeven van een launching customer traject. 3. Ondersteunen wij 3 medeoverheden bij het vormgeven van een innovatiegerichte uitvraag richting de markt.

Toelichting op voortgang

Actie 1 en 3:

Dankzij het EFRO programma, onze basisinfrastructuur, de MIT-regeling, de innovatievouchers en de verschillende fondsen, die allen op volle sterkte draaien zijn er vele ondernemers verder geholpen van idee naar markt. De resultaten zijn boven taakstelling:

  • Aantal ontmoetingen/evenementen: >190
  • Aantal deelnemers aan evenementen: >12.000
  • Aantal private of publiek-private consortia: >80
  • Aantal gefaciliteerde/ondersteunde ondernemers: >750
  • Aantal gerealiseerde spin-offs: 40
  • Aantal verstrekte vouchers: 28 verstrekte innovatievouchers en 47 verstrekte MIT haalbaarheidsvouchers.

Actie 2 transitie maakindustrie:

In 2018 is ingezet op het stimuleren van Smart Industry implementatie bij bedrijven, onder andere met behulp van de voucherregeling van de provincie Overijssel (15 toegekende vouchers in 2018). Er is echter nog een grote groep in het MKB die stappen zullen moeten zetten om de concurrentie ook in de toekomst aan te kunnen gaan. Belangrijk hierbij is dat bedrijven geïnspireerd worden door koplopers in de sector. Daarom ondersteunt de provincie ook initiatieven als het Smart Industry Experience Centre dat door GS Metaal samen met Trumpf is opgezet in Vriezenveen. Hier krijgen maakbedrijven inzicht  in hoe de transformatie naar een Digitale Fabriek op te pakken. Overijssel en Gelderland hebben van het Ministerie van EZK in 2018 een subsidie gekregen om Boost in te richten  als officiële Smart Industry Hub voor Oost-Nederland. Landelijk zijn er vijf van deze Hubs die intensief samenwerken met het landelijke programmabureau Smart Industry. Ook is met financiële ondersteuning van het Ministerie van EZK in Overijssel het Cybersecurity Center voor de Maakindustrie opgericht, dat ondernemers in Oost-Nederland ondersteunt bij het digitaal weerbaar maken. De resulaten van Boost zijn hier te vinden.

Actie 4 EFRO faciliteit:

Recent is besloten om vanuit Overijssel geen middelen aan te wenden voor een financieringsfaciliteit met gunstige rentevoorwaarden en daarvoor een deel van de beschikbare EFRO middelen in te zetten, gecofinancierd met provinciale middelen vanuit #in. Daarvoor in de plaats worden de middelen nu aangewend voor het verhogen van het subsidieplafond OP Oost algemene innovatie.

Actie 5 Shared facilities:

Het onderzoek is gestart en loopt door in 2019.  Binnen Oost NL onderzoeken ze de mogelijkheden voor het realiseren van een state-of-the-art machinefonds voor een gedeelde infrastructuur.

Actie 6 Launching Customership:

Afgelopen voorjaar is onze actieagenda voor launching customership gepubliceerd om de markt nadrukkelijk uit te nodigen met ons te innoveren. In 2018 hebben we 15 innovatiegerichte uitvragen gedaan en 15 businesscases uitgewerkt samen met de markt. Het gaat dan om innovaties die onder andere bijdragen aan onze opgaven voor betere doorstroming en bereikbaarheid (o.a. Blauwe Golf Twente en N737), verwijderen van asbest (asbestschakel) en duurzaam aanleg en beheer van infrastructuur (plastic road, cementloos beton ). Naast onze eigen inkoopopgaven hebben we ook medeoverheden ondersteunt. We hebben hiervoor een subsidieregeling geopend, maar hier kregen we geen aanvragen op. Daarom hebben we op maat mede-overheden ondersteund. Zo hebben we de HMO, technology base en gemeente Zwolle ondersteunt bij innovatiegericht inkopen.

Van ondernemers kregen we terug dat vroegtijdige samenwerking met een potentiele klant op basis van ambities en functionele eisen belangrijk zijn om tot succesvolle innovaties te komen. Daarom zijn we in het najaar Startup in Residence Overijssel gestart waarin we een zestal vraagstukken en een ‘wild card’ hebben uitgevraagd. Van de in totaal 82 inschrijvingen hebben we 18 ondernemers geselecteerd met wie we in een samenwerkingsprogramma nu de innovaties verder uitwerken.

Financiën

Via de decembercirculaire  van het provinciefonds (kerntaak 20) ontvangt de provincie Overijssel een bedrag van  € 1.180.000 voor EC - MKB Innovatiestimulering Topsectoren. Onder Kerntaak 20 Financiering en dekkingsmiddelen stellen wij u voor om dit bedrag middels resultaatbestemming toe te voegen aan de Reserve Uitvoering Kwaliteit van Overijssel.

Begrotingswijziging PS

Het saldo op de jaarschijf heeft betrekking op 2 inhoudelijke onderdelen: Van Idee naar Marktintroductie en Launchting Customership.

Van Idee naar Markt

Met betrekking tot Van Idee naar marktintroductie leggen wij u 2 beslispunten voor.

-Op 7 november hebben Provinciale Staten een motie aangenomen waarin wordt verzocht te onderzoeken of er aanvullend budget kan komen voor het 1.000 kansen plan. Bij brief van 11 december 2018 met kenmerk 2018/0517806 heeft u aan de Staten toegezegd een dekkingsvoorstel te presenteren bij de jaarrekening. Het programma Innovatie is aangewezen om een bijdrage te leveren. Wij stellen u voor een bedrag ad € 400.000 te onttrekken ten laste van de Reserve Uitvoering Kwaliteit van Overijssel, prestatie 5.3.2, van Idee naar Marktintroductie, en toe te voegen aan de jaarschijf 2019 van prestatie 5.2.3, voor het 1.000 kansenplan.

Begrotingswijziging GS

Van Idee naar Markt

Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om een bedrag van €647.000 te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijf 2019 van prestatie 5.3.2 van de begroting 2019.

Launching Customership

Voor het programma Launchting Customership bedraagt de ontderuitputting €974.000. De oorzaak is gelegen in de complexiteit van het traject Start Up in Residence waardoor uitvoering in 2019 plaatsvindt.  Op basis van de spelregels van de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel hebben wij besloten om een bedrag van € 974.000 te onttrekken aan de Reserve uitvoering Kwaliteit van Overijssel en toe te voegen aan de jaarschijf 2019 van prestatie 5.3.2 van de begroting 2019.

Basisinformatie

Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Eddy van Hijum

Rol provincie:

Wij vervullen de rol van regisseur en faciliteerder.

Looptijd prestatie:

Structureel.

Relatie met reserve Natuurnetwerk Nederland / Kwaliteit van Overijssel:

Ja. Bijbehorend investeringsvoorstel:

Besluit Investeringsbesluit Kerntaak Regionale Economie PS/2012/107 (bijbehorende besluit)

Daarnaast is vanuit het Coalitieakkoord ‘Overijssel Werkt!’ er budget beschikbaar gesteld voor deze prestatie. Dit is verwerkt in de Begroting 2016. Het bijbehorende investeringsbesluit is daarmee de Begroting 2016 PS/2015/687 . Het besluit van de Begroting 2016 vindt u hier.

Project website:

Website Launching customership